Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi Başvurusu

Aşağıda, Etsy’de satış yapan veya yapmayı düşünenler için Esnaf Vergi Muafiyeti’ne başvuru sürecini ve Gelir Vergisi Kanunu’nun (GVK) 9’uncu maddesinin 1’inci fıkrası, 6’ncı bendi (9/1-6) ile 10’uncu bendi (9/1-10) arasındaki temel farkları adım adım özetledik. Bu içerik, blog yazısı formatında size yol gösterici bir rehber niteliğindedir.

1. Esnaf Vergi Muafiyeti Nedir?

Esnaf Vergi Muafiyeti, belirli koşulları sağlayan kişiler için gelir vergisinden muafiyet tanıyan bir uygulamadır. El emeğine dayalı ürünler veya internet ortamında dijital tasarımlar gibi eserler üreterek satış yapan küçük ölçekli girişimcilerin vergi yükünü hafifletmek amacıyla getirilmiştir.

Kimler Faydalanabilir?

• 9/1-6 kapsamı: Ev ortamında, endüstriyel nitelikte olmayan aletlerle imalat yapan ve dışarıdan işçi çalıştırmayan kişiler.
• 9/1-10 kapsamı: Sadece internet vb. elektronik ortamda satış yapanlar, gerekirse dışarıdan işçi çalıştırabilenler.

Her iki bendin de ortak noktası, ticari bir dükkân (fiziksel mağaza) açmamak ve faaliyetlerin evde yapılmasıdır.

2. Esnaf Vergi Muafiyeti’ne Nasıl Başvurulur?

1. Dilekçe Hazırlama ve İnternetten Başvuru
   • Vergi Dairesi’ne “Esnaf Vergi Muafiyeti” talebinizi belirten bir dilekçe verin. Öncelikle size en yakın vergi dairesi ile görüşmenizi tavsiye ederim. Her biri farklı süreç yürütebiliyor.
   • Eğer dijital ürün (örneğin dijital resim, poster, yazı vb.) satacaksanız, dilekçede aşağıdaki ifadenin yer alması önerilir:
     

     “Dijital Ortamda Hazırlanan Baskıya Hazır Resim, Yazı, Poster vb. Görsellerin İnternet Üzerinden Satışı”

     Bu ifadenin yer aldığı dilkeçe, muafiyet ile dijital ürün satmanızı sağlayabilir. Çok yaygın bir süreç olmadığı için herkes gibi biraz yorucu bir süreç olabiliyor. Topluluk üyelerimiz ile birlikte keşfettik. Bunun uygulanabilirliği ve doğruluğu vergi dairesi tarafından değerlendirilecektir.

2. Vergi Memurunun Eve Gelmesi
   • Başvurudan bir süre sonra vergi memuru evinize gelir ya da duruma göre siz ürünlerinizi götürürsünüz, üretim yaptığınız malzeme/aletleri görmek ister ve fotoğraf çeker.
   • Memur, üretimin gerçekten evde yapıldığını, seri üretime girmeyen aletler kullanıp kullanmadığınızı kontrol eder.
3. Vergi Dairesinden Belgenin Onaylanması ve Alınması
   • İnceleme olumlu sonuçlanırsa vergi daireniz “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi”ni düzenler ve size verir.
   • 9/1-10 kapsamındaki satışlar için bu belge zorunludur.
   • 9/1-6 kapsamındaysanız belge almanız isteğe bağlıdır fakat çoğu zaman satış platformlarının veya bankaların talebi üzerine belge almak işlerinizi kolaylaştıracaktır.
4. Bankada Ticari Hesap Açma
   • Belgelerinizle birlikte bankaya giderek ticari hesap açtırmak istediğinizi belirtin. Bankalar bu uygulamayı her zaman bilmeyebilir, ısrarcı olmak gerekebilir.
   • 9/1-10’a göre, internet satışı yapanların hasılat tahsilâtını zorunlu olarak ticari banka hesabı üzerinden yapması gerekir.
   • Bu hesaba yatan ödemeler üzerinden otomatik vergi tevkifatı (%2 veya %4) yapılır.

3. 9/1-6 ve 9/1-10 Arasındaki Temel Farklar

4. Etsy’de Satış Yapmak İsteyenler İçin Yol Haritası

1. Satacağınız Ürünün Niteliğini Belirleyin
   • İş modeli gereği dışarıdan işçi çalıştırmayı düşünüyor musunuz?
   • İnternet dışında (fiziki pazar, atölye satışı vb.) da satış yapacak mısınız?
2. GVK 9/1-6 mı yoksa 9/1-10 mu Uygun?
   • 9/1-6: Evde yapılmış el emeği ürünleri, fiziksel mağaza açmadan, dışarıdan işçi çalıştırmadan, internet veya başka yollarla satış yapacaksanız daha uygun olabilir.
   • 9/1-10: Sadece internet üzerinde satış, gerekirse dışarıdan işçi çalıştırma, banka hesabı zorunluluğu ve yüksek hasılat sınırı sizin için daha uygunsa tercih edilebilir.
3. Esnaf Vergi Muafiyeti Başvurusu
   • Dilekçeyi hazırlayıp vergi dairesine başvurun.
   • Dijital ürün satıyorsanız, dilekçenize “Dijital Ortamda Hazırlanan Baskıya Hazır Resim, Yazı, Poster vb. Görsellerin İnternet Üzerinden Satışı” ibaresini eklemeyi unutmayın.
4. Memurun İncelemesi ve Belge Alımı
   • Evde üretim yaptığınızı ispatlamak için memurun ziyaretine hazır olun.
   • Onay sonrası vergi dairesinden Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi’ni alın.
5. Banka Hesabı Açılışı (Özellikle 9/1-10 için Zorunlu)
   • Ticari hesap açma talebinizi bankaya iletin; süreç bazen bilgi eksikliği nedeniyle uzun sürebiliyor, ısrarcı olun.
   • Hesap açıldıktan sonra tüm gelirlerinizin bu hesaba yatmasını sağlayın.
6. Otomatik Vergi Tevkifatı (%2 veya %4)
   • 9/1-10 kapsamındaysanız, banka her ödeme geldiğinde stopaj kesintisi yapar. Dışarıdan işçi çalıştırıyorsanız oran %2, çalıştırmıyorsanız %4’tür.
   • 9/1-6 kapsamındaysanız, genellikle alıcılar GVK 94’e tabiyse %2 stopaj; aksi durumda tevkifat söz konusu olmaz.
7. Hasılat Sınırlarını Takip Edin
   • Her iki bent için de yıllık hasılat sınırları vardır (2023 için 120.096 TL ve 700.000 TL yeni sınırları bulursam yazacağım).
   • Eşiği aşıyorsanız, bir sonraki yıl vergi mükellefi açılışı yapmanız gerekir.
   • 9/1-6’da ertesi yıl şartları sağlarsanız yeniden muafiyete dönebilirsiniz ancak 9/1-10’da bir kez mükellefiyet açılırsa bir daha muafiyete geçmek mümkün değildir.

5. Sıkça Sorulan Sorular

• Belgeyi almak ne kadar sürer?
  Genelde 1-2 hafta içerisinde memur ziyaretini tamamlar ve kısa süre sonra belge düzenlenir.
• İnternet dışında (fiziki fuarlarda, dükkanlarda) satış yapabilir miyim?
  • Evet, 9/1-6 kapsamında mümkündür.
  • 9/1-10’da ise yalnızca internet satışı olmalı.
• Sanayi tipi makine kullanabilir miyim?
  Her iki bend için de sanayi tipi / seri üretime uygun makine kullanılması muafiyetten yararlanmayı tehlikeye sokar.
• Hasılat limitine KDV, kargo vb. dahil midir?
  Mevzuatta “brüt hasılat” ifadesi geçer; özetle müşteriden aldığınız toplam bedel üzerinden değerlendirilir.
• Ticari hesabı açınca yıllık beyanname vermem gerekecek mi?
  Hasılat sınırının altında kaldığınız sürece ve koşulları sağladığınız müddetçe beyanname verme yükümlülüğü olmaz (esnaf muafiyeti devam eder). Üst sınıra çıkarsanız (veya muafiyet şartları bozulursa) normal gelir vergisi mükellefi olursunuz.

Sonuç

Etsy üzerinden satış yapmak isteyenlerin, Esnaf Vergi Muafiyeti avantajlarını değerlendirmesi, işlerini daha resmî ve güvenli bir zemine oturtmalarını sağlar.

• 9/1-6 bendinde hem internetten hem de başka mecralardan satış yapma imkânınız varken dışarıdan işçi çalıştıramazsınız.
• 9/1-10 bendinde sadece internet satışı yapılabilir; ancak dışarıdan işçi çalıştırmak mümkündür ve yüksek hasılat limitinden faydalanılır.

Her iki durumda da başvuru süreçlerine dikkat ederek, ürünlerinizi ev ortamında ürettiğinizi kanıtlamak ve gereken hallerde ticari hesap açmak uzun vadede hem yasal yükümlülüklerinizi yerine getirmenizi hem de müşteri nezdinde daha güvenilir görünmenizi sağlayacaktır.